DuboCalc Help

DuboCalc is een rekenprogramma waarmee werken in de Grond- Weg- en Waterbouw (GWW) op een objectieve en gestandaardiseerde wijze kunnen worden beoordeeld op duurzaam materiaal- en energiegebruik. DuboCalc is gebaseerd op de methodiek van levenscyclusanalyse (LCA). Hierdoor worden alle relevante milieueffecten van het materiaal- en energieverbruik gedurende de totale levensloop van een werk meegenomen.

DuboCalc stelt de gebruiker in staat om werken te modelleren (in DuboCalc Projecten genoemd). Hierbij worden ontwerpgegevens ingevoerd voor bouw, gebruik, onderhoud en einde levensduur van het werk (in DuboCalc LCA-fasen genoemd).

Mocht u vragen hebben dan kunt u contact opnemen met:

DuboCalc@netcompany.com

DuboCalc is een web-based applicatie en kan gestart worden in een internetbrowser (Chrome, FireFox, Edge) via de volgende URL: https://app.dubocalc.nl

Na invoeren van de gebruikersnaam met uw persoonlijke wachtwoord wordt het Startscherm getoond. Vervolgens kan er genavigeerd worden naar een Project. Voor een uitgebreide uitleg van de schermopbouw en navigatie van DuboCalc, zie het onderstaande hoofdstuk over dit onderwerp.

Voorbeeld van het Inlogscherm in DuboCalc versie 6.0:

 

 

DuboCalc bestaat uit twee onderdelen:

1. Het Project: invoer van de gebruiker
2. De Bibliotheek: referentiedatabase met basisgegevens

Project: voor het modelleren van GWW-werken

In het Project kan een Werk (in DuboCalc Project genoemd) worden samengesteld. Bovendien kunnen van een Project en van elk onderdeel daarvan de milieueffecten (Milieu Kosten Indicator) worden berekend en geanalyseerd.

De belangrijkste vensters in het Project:
Het scherm van DuboCalc bestaat uit een Projectverkenner, het Eigenschappenvenster en de Onderliggende objectentabel.

Een verkenner is een venster waarin Objecten kunnen worden geselecteerd en aangepast, vergelijkbaar met de Windows verkenner.

1. Projectverkenner (links op het beeldscherm). Deze Verkenner toont de structuur van een Project (met onderverdeling in Varianten, Elementen en/of Items).
2. Eigenschappenvenster (rechtsboven/midden op het beeldscherm). Dit Venster toont van het geselecteerde Element of Item in de Project Verkenner, de samenstelling (Items, Materialen en Processen).
3. Onderliggende objectentabel (rechtsonder op het beeldscherm). Een tabel die van het geselecteerde Object alle onderliggende objecten toont. Elke regel in de tabel kan worden uitgeklapt om de volledige eigenschappen van het onderliggende object te tonen.

DuboCalc Bibliotheek: database met gestandaardiseerde Items

Een DuboCalc Bibliotheekversie is een database met standaard Items. Een DuboCalc Bibliotheekversie bevat gevalideerde data met betrekking tot de milieueffecten van Items (samengesteld uit Materialen en Processen).

De Items kunnen worden gekopieerd of gesleepd naar een Project. De DuboCalc Bibliotheek wordt periodiek geactualiseerd, vandaar dat in deze handleiding wordt gesproken over een versie. In een Project kan de geselecteerde Bilbiotheekversie aangepast worden.

Alleen geregistreerde gebruikers die een abonnement voor het gebruik van DuboCalc hebben aangeschaft hebben toegang tot de applicatie. Zij kunnen inloggen middels een eigen gebruikersnaam en wachtwoord.

Na Log in wordt het persoonlijke startscherm van de ingelogde gebruiker getoond.

 

Na inloggen wordt het persoonlijke startscherm getoond. Het startscherm toont alle projecten waar de ingelogde gebruiker toegang toe heeft.

De gebruiker kan een geselecteerd project (regel is blauw) met de functies uit de werkbalk:

• Openen
• Kopiëren
• Verwijderen
• Gebruikers toevoegen

Verder kunnen nieuwe projecten worden aangemaakt of DuboCalc bestanden worden geïmporteerd (*.pdc bestanden).

 

Met de Nieuw Project knop (linksboven) wordt het invoervenster voor de details van het nieuwe project getoond:

De gebruiker wordt gevraagd volgende data in te voeren:

• Projectaam*
• Omschrijving
• Startdatum*
• Levensduur*
• Gebruik data met publicatiedatum tot en met*

Alle velden met een * zijn verplicht om in te vullen voordat een project kan worden aangemaakt.

NB DuboCalc 6.0 maakt gebruik van de nieuwe NMD versie 3.0. Met deze NMD-versie is het mogelijk dat er dagelijks updates van milieudata kan worden gemaakt. De gebruikelijke bibliotheekversieversies van DuboCalc 5 komen daarmee te vervallen in DuboCalc 6. Opdrachtgevers die DuboCalc 6.0 inzetten in aanbestedingen moeten in plaats daarvan in hun contractstukken een datum van de NMD vermelden waar inschrijvers mee dienen te rekenen. Deze datum kan naar eigen inzicht gekozen worden, bijvoorbeeld de datum van publicatie van de aanbesteding of een week voor indiening.

Met opslaan wordt het project aangemaakt en is het beschikbaar in de lijst met projecten.

Met de Importeren knop (direct naast de Nieuw Project knop) wordt het invoervenster voor het importeren van een bestaand project getoond.

De gebruiker wordt gevraagd met de Bladeren knop een .pdc bestand van DuboCalc te selecteren.

Klik Importeren om de import te voltooien en het project aan te maken.

 

Projecten kunnen worden gedeeld met collega's binnen hetzelfde bedrijf.

Hiervoor moet de eigenaar van een project een uitnodiging sturen naar zijn collega middels de knop Gebruiker uitnodigen in de optiebalk boven de lijst met projecte (tweede icoon van rechts).

Er wordt een lijst getoond met alle beschikbare gebruikers binnen de organisatie. Door gebruikers te selecteren ontvangen deze een e-mailbericht ter notificatie. Collega's kunnen ook als eigenaar worden uitgenodigd. Dit biedt ze de mogelijkheid ook gebruikers uit te nodigen en om het project te verwijderen.

 

• Aanlegscenario: Uitvoeringswijze waarop een item wordt aangebracht in het werk
• Bouwsteen: Materiaal of Proces
  
• Element: Structuuronderdeel dat Items en/of andere (sub) Elementen bevat en één of meer fasen (in ieder geval Bouw)
• Fase: onderdeel van de levenscyclus van een Object (Bouw, Gebruik, Onderhoud, EindeLevensduur)
• Item: Product zonder eigen milieueffecten, maar met een onderverdeling in de 4 fasen van de levenscyclus, waarvan de fasen Bouw en EindeLevensduur zijn ingevuld.
• Onderbouwingsvenster: scherm met informatie over de opbouw van een object verdeeld over de Fasen van de levenscyclus
• Materiaal: Bouwsteen met materiaaltype (en massa) en milieueffecten
• Milieueffect: een potentieel effect op het buitenmilieu, van een Materiaal of Proces, berekend met LCA-software buiten DuboCalc
• Modelleren: samenstellen van een GWW-werk uit Objecten in DuboCalc
• Object: Bouwsteen of Structuuronderdeel
• Proces: Bouwsteen zonder materiaaltype (en massa), maar met milieueffecten
• Project: gemodelleerd GWW-werk in DuboCalc
• Projectverkenner: venster met de structuur van een Project, onderverdeeld in Objecten
• Structuuronderdeel: Element of Variant
• Variant: Structuuronderdeel dat Elementen bevat en geen fasen
• Verkenner: venster in DuboCalc waarin Objecten kunnen worden geselecteerd
• Werk: GWW-bouwwerk

Modelleren is het samenstellen van een GWW-werk uit Objecten

Een Gebruiker kan in het Project elk gewenst GWW-werk samenstellen uit de Objecten die beschikbaar zijn in de DuboCalc Bibliotheekversie.

Vaststellen of verkrijgen Scope van het Werk

Om een goede analyse van de milieueffecten uit te kunnen voeren is het belangrijk dat de juiste informatie wordt ingevoerd. De zogenaamde scope van de DuboCalc-berekening dient hiervoor vastgesteld of verkregen te worden.

Verzamelen invoergegevens

Voordat kan worden gemodelleerd, moetende relevante invoergegevens voor het project achterhaald worden. Deze gegevens zijn afhankelijk van de Scope van het Werk of het model dat de gebruiker wil modelleren. Benodigde gegevens zijn bijvoorbeeld uit de materiaalstaat bij de projectraming te halen, zoals:

• de gekozen soort(-en) materiaal van de gekozen oplossing
• de hoeveelheden van deze materialen
• transportafstanden van bulkmaterialen
• de af te voeren materialen
• de levensduur van materialen voor Levensduuritems
• het te verwachten energieverbruik tijdens de exploitatieperiode

Modelleren met 3 verschillende Objecten

Voor het samenstellen van een Project zijn verschillende typen Objecten beschikbaar:

1. Varianten
2. Elementen
3. Items

Varianten zijn de verschillende uitvoeringsvormen of alternatieven van een Project, waarvan de Gebruiker de milieueffecten met elkaar wil vergelijken.

Elementen zijn de onderdelen van een Variant. Met Elementen kan de samenstelling van een Project worden gestructureerd.

Items zijn Objecten die zijn samengesteld uit Materialen en Processen. Items bevatten o.a. informatie over levensduur, aanlegscenario en afvalscenario.

In een DuboCalc Bibliotheek versie zijn Items opgenomen waarin de verschillende LCA fasen zijn onderbouwd.

Selecteren Items vanuit een DuboCalc Bibliotheek versie

Items uit een Bibliotheek versie kunnen op twee manieren toegevoegd worden aan de DuboCalc Bibliotheek:

• Via Zoeken ('Loep'-icoon rechtsboven in DuboCalc 5 of 'Boek'-icoon rechtsboven in DuboCalc 6)
• Via Geavanceerd zoeken (Tweede 'Loep'-icoon DuboCalc 5 of 'Boek'-icoon rechtsboven in DuboCalc 6)

Zoeken bibliotheek is beschikbaar via de knop in de rechterbovenhoek. De gevonden items kunnen vanuit de bilbiotheekverkenner naar Project worden gesleept of gekopieerd via de knop Kopiëren.

Geavanceerd zoeken is beschikbaar onder de knop Zoeken bibliotheek. Hiermee wordt de Bibliotheek versie getoond. Door te bladeren door de RAW-categorisering kunnen items worden gevonden en naar een Project worden gesleept (of gekopieerd). In DuboCalc 6 is geavanceerd zoeken meteen links van het zoekveld beschikbaar wanneer de bibliotheek wordt geopend.

Eindresulaat: milieueffecten van het Werk

In Stap 1 t/m 3 wordt het modelleren in DuboCalc stapsgewijs toegelicht. Als resultaat wordt in het Eigenschappenvenster de Milieu Kosten Indicator (MKI) en de bijdrage die het Object levert aan de MKI van de betreffende Variant getoond. Door het uitvoeren van analyses met DuboCalc kan worden bekeken welke onderdelen van een Werk die binnen elke fase de meeste invloed hebben op de milieueffecten.

Een van de belangrijkste eigenschappen die gecontroleerd moeten worden is de opgegeven levensduur van het project.

In de Projectverkenner wordt een Werk (in DuboCalc Project genoemd) samengesteld. De structuur van een Project wordt opgebouwd door allereerst een Variant aan te maken: een mogelijke uitvoeringsvorm van het Werk.

Dit wordt gedaan door (met de cursor staande op het project):

Rechtermuisknop, Variant Toevoegen of de knop Variant Toevoegen in de optiebalk bovenin de verkenner (DuboCalc 6)

Een nieuwe Variant heeft als eigenschappen een eenheid, hoeveelheid en levensduur (zie het Eigenschappenvenster). Voor iedere alternatieve uitvoeringsvorm van het werk dient een aparte variant aangemaakt te worden. Een Variant wordt onderverdeeld in de hoofdonderdelen van het werk, die in DuboCalc Elementen worden genoemd. Dit wordt gedaan door (met de cursor staande op de variant):

Rechtermuisknop, Element Toevoegen of de knop Element Toevoegen in de optieblak bovin de verkenner (DuboCalc 6).

Het is mogelijk een fijnere onderverdeling te maken met een nieuwe laag van Elementen. Door op een item in de Projectverkenner te klikken (DuboCalc 6) kunnen de benamingen van elementen en varianten worden aangepast in het Eigenschappenvenster.

Na invoer van de structuur van het Project wordt deze verder ingevuld met de Items die tijdens de bouw nodig zijn. Deze informatie is bijvoorbeeld afkomstig van een kostencalculatie. De Items bevatten standaard al informatie over de fasen in de levenscyclus. Deze informatie wordt zichtbaar in het Eigenschappenvenster zodra het Item is geselecteerd in de Projectverkenner.

Items kunnen middels het zoekscherm naar de Projectverkenner van het Project worden gesleept of gekopieerd. De zoekresultaten worden in het uitklappend zoekscherm over het hoofdscherm getoond.

Indien er bij de aanleg van het werk eerst bestaande constructies moeten worden verwijderd kunnen Items worden aangemerkt als Vrijkomend materiaal in het Eigenschappenvenster. Als een Item als Vrijkomend materiaal wordt aangemerkt zullen door DuboCalc alleen de milieueffecten worden berekend van de einde levensduur fase inclusief de afvalverwerking van dat item. Deze mogelijkheid kan dus gebruikt worden als er tijdens de bouw materialen vrijkomen die afgevoerd moeten worden.

Vul voor elk Item in ieder geval de Hoeveelheid in via het Eigenschappenvenster.

Het is altijd mogelijk om een stap terug te gaan en de structuur van het Project aan te passen.

Bouwfase

In het algemeen worden items default toegevoegd in de bouwfase van een Element of Variant. In sommige gevallen is het mogelijk om de transportafstand aan te passen.

Onderhouds- en Einde Levensduurfase

De gebruiker hoeft de fasen Onderhoud en Einde Levensduur niet in te vullen. DuboCalc berekent automatisch de vervanging van items met een levensduur die korter is dan de projectlevensduur. Dit soort onderhoud hoeft niet apart te worden ingevoerd. Daarnaast zijn voor alle Items afvalscenario's en sloopprocessen opgenomen op basis waarvan de DuboCalc automatisch de milieueffecten van de Einde Levensduur fase berekent.

Bij het toevoegen van de Objecten in het Werk en het controleren en aanpassen van de eigenschappen  wordt de Milieu Kosten Indicator direct berekend.

De berekeningsresultaten van verschillende varianten kunnen worden geanalyseerd door het uitvoeren van Vergelijking varianten. Dit wordt gedaan op het Dashboard:

De variant met de laagste MKI is de uitvoeringsvorm van het Werk die het minst milieubelastend is.

Door het aanvinken van Uitsplitsen kan worden bekeken welke objecten binnen de geselecteerde variant de grootste bijdrage leveren aan de MKI. Door na te gaan of er voor deze objecten alternatieve (milieuvriendelijkere) bouwstoffen of processen mogelijk zijn kan de MKI van de variant omlaag worden gebracht.

Het is aan te raden om de meest bepalende Objecten en fasen in het Project nogmaals na te lopen en de informatie zo mogelijk te verfijnen. Het is altijd mogelijk om stappen terug te gaan en de structuur van het Project aan te passen, Objecten toe te voegen of fase informatie te wijzigen. Ook de Prioriteitenanalyse kan helpen om inzichtelijk te maken welke objecten het meeste aan de MKI van de Variant bijdragen.

 

In een Project worden GWW-Werken gemodelleerd en kunnen vervolgens de milieueffecten worden geanalyseerd. 

Opbouw

De Projectverkenner bevindt zich standaard aan de linkerzijde van het bureaublad. Het Eigenschappenvenster staat rechtsboven in het scherm met daaronder de Onderliggende objectentabel van het geselecteerde object.

Verder is er een onderaan het scherm een grafische weergave van de verdeling van de MKI verdeeld naar fase of onderliggend object.

Werking

Een Gebruiker kan alle mogelijke handelingen (inzien, wijzigen, kopiëren, aanmaken) uitvoeren met Objecten, om een Werk te modelleren.

In het Eigenschappenvenster (Items) en de Projectverkenner (Items en Elementen)  kunnen Objecten worden toegevoegd, gebruikmakend van de Werkbalk en Drag and Drop.

Zoeken

Middels Zoeken kan de Gebruiker Items in de DuboCalc Bibliotheek doorzoeken. Zoeken is altijd beschikbaar aan de rechterkant van het Project scherm. De gebruiker kan in het invoervak tekst invoeren waar op gezocht moet worden.

Het resultaat wordt vervolgens op volgorde van relevantie getoond in het zoekresultaten scherm.

De sortering op relevantie kom als volgt tot stand:

• De ingevoerde tekst komt exact overeen met de volledige naam van het Item
• De ingevoerde tekst komt exact overeen met de volledige omschrijving van het Item
• De ingevoerde tekst komt voor in de naam van het Item
• De ingevoerde tekst komt voor in de omschrijving van het Item
• De ingevoerde tekst komt exact overeen met de naam van de onderliggende materialen en processen
• De ingevoerde tekst komt voor in de naam van de onderliggende materialen en processen

 

Geavanceerd Zoeken

Middels Geavanceerd zoeken wordt de actieve DuboCalc Bibliotheek in het zoekscherm getoond.

De gebruiker kan gebruikmakend van de verkenner middels de RAW systematiek door de actieve Bibliotheek versie bladeren en van hieruit Items aan het Project toevoegen.

Eigen LCA's toevoegen

Daarnaast kunnen in de bibliotheek ook eigen LCA's toegevoegd worden. Dit kan onder Mijn LCA's. Maak hiervoor eerst een map aan via Nieuwe Map.

Wanneer een map is aangemaakt kan hier vervolgens een  nieuwe LCA aangemaakt worden. Klik hiervoor op Nieuwe LCA en vul de volgende velden in:

• Naam: de titel van het document of de naam van het product of proces dat in de LCA is onderzocht
• Omschrijving: geef een korte toelichting op de LCA, bijv. welke standaard is gevolgd
• Maateenheid: vul hier de functionele eenheid van de LCA in
• Datacategorie: vul hier in of het gaat om een merkgebonden of een merkongebonden LCA is. Categorie 3-LCA's zijn voor LCA's in eigendom en onder beheer van Stichting Bouwkwaliteit
• Levensduur: vul hier de levensduur van het product in. Vul 999 jaar in voor processen
• LCA-autoriteit: Vul hier de partij in die de LCA heeft uitgevoerd
• LCA-verificateur: Vul hier de partij in die de LCA heeft getoetst
• Transportafstand A4 (km): Vul hier de totale afstand die het product aflegd naar het bouwwerk in kilometer
• Transportafstand A2 (km): Vul hier de totale afstand die het product aflegd naar de productielocatie

Klik vervolgens op Opslaan om de LCA aan te maken. Als laatste kunnen nu de uitkomst (de verschillende milieueffecten) van de LCA ingevuld worden. Klik op Opslaan om het invoeren van de LCA af te ronden.

De ingevoerde LCA verschijnd nu in de lijst met Mijn LCA's. Wanneer een eigen LCA in het werk is gebruikt, is dit te zien aan het oranje icoon in de Projectverkenner.

Elementen toevoegen

In het geval dat er veelvuldig gebruik wordt gemaakt van dezelfde elementen, kan er gekozen worden om specifieke elementen toe te voegen aan de bibliotheek. Dit kan onder Mijn elementen.

Ook hiervoor moet eerst een nieuwe map aangemaakt worden. Sleep vervolgens het element van de Projectverkenner naar de bibliotheek.

DuboCalc biedt een viertal standaard rapporten om de projectinformatie te exporteren, te bereiken via de Rapporten knop in de menubalk van een project.

• Standaardrapport: Dit rapport geeft een overzicht van de belangrijkste elementen van het Project. Hieronder vallen o.a. de grafieken en figuren die onder de Prioriteitenanalyse en het Dashboard te vinden zijn.
• Beknopt Overzicht: Dit rapport bevat dezelfde informatie als het Standaardrapport, alleen zijn de figuren weggelaten.
• Uitgebreid Overzicht: Dit rapport bevat alle informatie over het gehele Project.
• Totaal Overzicht: Dit rapport bevat gedetailleerde informatie van alle Varianten en onderliggede Item in een bewerkbaar tabel in Microsoft Excel formaat.

De rapporten kunnen in PDF of Microsoft Word formaat worden opgevraagd en verschijnen als een download in de browser. Het Totaaloverizcht is enkel in Microsoft Excel formaat te downloaden.

 

 

Het Dashboard kan worden geopend met de volgende knop linksboven in het scherm:

Het dashboard biedt de volgende analyses:

• Vergelijking varianten
• Procentuele bijdrage
• Totaaloverzicht

Voor al deze analyses is exportfunctionaliteit naar Microsoft Excel beschikbaar.

Vergelijking varianten

Met de functie Vergelijking Varianten worden de MKI's van de Varianten in een Project vergeleken. Dit is de eenvoudigste manier om de milieubelasting van ontwerpvarianten van een Werk te vergelijken.

Opbouw

Het scherm Vergelijking Varianten voor Vergelijking Varianten bestaat uit drie onderdelen:

• Analyse instellingen
• Grafische presentatie
• Data presentatie

Werking

Alle Varianten worden getoond. De gebruiker kan selecteren welke Varianten er in de grafiek getoond worden door in de legenda een een variant aan en uit te klikken. Met het checkbox Uitsplitsen worden ook de onderliggende elementen van de varianten getoond.

In de Grafische presentatie worden de berekeningsresultaten weergegeven als een staafdiagram. Indien er meerdere Varianten zijn geselecteerd en er is gekozen voor Uitsplitsen naar objecten, dan zijn deze als tabbladen gerangschikt. De staafdiagram zijn in dit geval opgedeeld naar de onderliggende objecten.

In het onderste scherm Data Presentatie worden de berekeningsresultaten in tabelvorm (getalsmatig) weergegeven.

Met de functie Prioriteitenanalyse kunnen verschillende zwaartepuntenanalyses voor een geselecteerd Object binnen een Project worden weergegeven.

De Prioriteitenanalyse kan worden geopend met de volgende knop linksboven in het scherm: 

Een Prioriteitenanalyse laat de verdeling van de milieubelasting zien, bijvoorbeeld per fase in de levenscyclus of per object binnen een fase. Hierdoor kan snel worden bekeken wat de meest bepalende factoren zijn voor de milieubelasting van een Werk.

Opbouw

Het scherm Prioriteitenanalyse bestaat uit vier onderdelen:

• Projectverkenner
• Analyse instellingen
• Grafische presentatie / Data presentatie.

Werking

In de Projectverkenner selecteert de gebruiker het Object dat geanalyseerd dient te worden.

Vervolgens kan een type analyse worden geselecteerd en tenslotte moet worden gekozen voor een analyse naar één of meer Milieueffecten of naar een type Milieu kengetallen.

Er zijn verschillende analyses mogelijk:

• Objecten per fase (zwaartepunten voor een geselecteerde fase)
• Top 15 Items  per fase (de 15 Items die voor een geselecteerde fase het meest bijdragen aan het geselecteerde Milieueffect of Milieukengetal)
• Top 15 Categorieën per fase (de 15 Categorieën die voor een geselecteerde fase het meest bijdragen aan het geselecteerde Milieueffect of Milieukengetal)
• Objecten alle fasen (zwaartepunten in de gehele levenscyclus)
• Top 15 Items alle fasen (de 15 Materialen/Processen die in de gehele levenscyclus het meest bijdragen aan het geselecteerde Milieueffect of Milieukengetal
• Top 15 Categorieën alle fasen (de 15 Categorieën die in de gehele levenscyclus het meest bijdragen aan het geselecteerde Milieueffect of Milieukengetal)

In de Grafische presentatie worden de berekeningsresultaten bijvoorbeeld weergegeven als een cirkeldiagram. In het scherm Datapresentatie worden de berekeningsresultaten in tabelvorm (getalsmatig) weergegeven. Met de knop linksbovenaan kan de analyse naar Microsoft Excel worden geëxporteerd. 

 

In de Projectverkenner wordt de structuur van een Project (te modelleren Werk) aangepast en getoond, met een onderverdeling in Varianten, Elementen en Items.

Opbouw Projectenverkenner

De Projectverkenner wordt standaard aan de linkerzijde van het scherm geopend bij het laden van een Project. De Projectverkenner toont altijd het actieve Project, waarvan standaard alleen de Varianten zichtbaar zijn. Door dubbel aanklikken van een Variant of het pijltje er voor, worden de onderliggende Elementen en Items zichtbaar. Onderliggende Materialen en processen worden niet in de Projectverkenner, maar in de Onderliggende objectentabel weergegeven.

Werking

In de Projectverkenner kunnen Varianten, Elementen en Items worden toegevoegd, gewijzigd en verwijderd. De functionaliteit hiervoor is beschikbaar via de werkbalk boven de Projectverkenner of via de rechtermuisknop in de Project verkenner.

In de Werkbalk zijn de volgende functies (van links naar rechts) beschikbaar:

• Alles openklappen
• Alles dichtklappen
• Variant toevoegen (onder het geselecteerde niveau)
• Element toevoegen (onder het geselecteerde niveau)
• Kopiëren (van het geselecteerde niveau)
• Plakken (onder het geselecteerde niveau)
• Verwijderen (van het geselecteerde niveau)
• Zoeken (in de projectverkenner)

Een aantal van de functies zijn ook via het rechtermuisknop menu beschikbaar:

Via de Projectverkenner kunnen de eigenschappen van een Project worden gewijzigd. Het verwijderen van een Project is alleen mogelijk vanuit het Startscherm.

Een Variant is een Structuuronderdeel dat één of meer Elementen bevat. Varianten worden gebruikt om verschillend ontwerpvarianten voor hetzelfde project te berekenen.

Het zijn dus specifieke uitvoeringsvorm van een Werk.

Werking

Een nieuwe Variant kan worden aangemaakt in de Projectverkenner of worden gekopieerd uit de Projectverkenner. 

 

Een Element is een Structuuronderdeel dat Items en/of andere (sub-)Elementen bevat.
Elementen zijn bedoeld om structuur aan te brengen bij het modelleren van een Werk. Een Element maakt deel uit van een Variant of van een ander Element.

Werking

Een nieuw Element kan worden aangemaakt in de Projectverkenner of worden gekopieerd vanuit het huidige Project. In de Onderliggende objectentabel is te zien welke Items en onderliggende Elementen het in de Projectverkenner geselecteerde Element bevat.

In de geavanceerd zoekfunctie van de bilbiotheek kunnen ook intern en extern gedeelde Elementen worden gesleept of gekopieerd naar de Projectverkenner. Zie het hoofdstuk Zoeken voor meer informatie over hoe de bibliotheekfunctie kan worden gebruikt.

 

Als de structuur van het Project is bepaald, dan kan deze worden ingevuld met Items die tijdens de Bouw nodig zijn. Deze informatie kan bijvoorbeeld afkomstig zijn van een kostencalculatie. Items bevatten standaard informatie over de fasen in de levenscyclus. Deze informatie wordt zichtbaar in het Eigenschappenvenster zodra het Item is geselecteerd in de Projectverkenner.

Items kunnen vanuit het zoekresultaat naar een Project worden gesleept of gekopieerd.

Dit zoekresultaat is zichtbaar na een zoekactie via Zoeken of Geavanceerd zoeken. De zoekresultaten worden getoond in een in- en uitschuivend scherm over het Project en de resultaten hierin kunnen ook weer naar de gewenste plaats worden gesleept of gekopieerd.

De gebruiker vult voor elk Item in ieder geval de Hoeveelheid in binnen het Eigenschappenvenster.

 

Het Eigenschappenvenster toont de eigenschappen van een Object dat is geselecteerd in de Projectverkenner. Een groot deel van de eigenschappen heeft een standaard invulling en kunnen niet worden aangepast. Indien eigenschappen wijzigbaar zijn hebben ze een licht gele achtergrondkleur.

NB: Eigenschappen van een onderliggend Materiaal of Proces waaronder ook de milieueffecten, worden getoond in de Onderliggende Objectentabel. Door de betreffende regel in de tabel uit te klappen worden al deze eigenschappen zichtbaar.

Opbouw

Het Eigenschappenvenster scherm bestaat uit de volgende onderdelen:

1. Hoeveelheid
2. Fase
3. Transportafstand
4. MKI-waardes
5. Details / Omschrijving

Hoeveelheid
Hier kan de hoeveelheid voor het geselecteerde item worden ingevuld. De eenheid wordt onder Details weergegeven.

Fase
Hier kan gekozen worden voor verschillende levenscyclusfases (wanneer beschikbaar)

Transportafstand
Onder transport wordt de default transportafstand van het item getoond. Voor transportitems kan hier de daadwerkelijke transportafstand worden ingevoerd.

MKI-waardes
Onder de categorie MKI-waardes worden alle berekende MKI's getoond.

Details / Omschrijving
Dit gedeelte toont de toelichtende tekst bij een Item.

 

Opbouw en werking

Onder Algemeen zijn de volgende eigenschappen zichtbaar. Voor elke eigenschap is aangegeven bij welk object het van toepassing is.

• Naam (Variant, Element, Item): Naam van het object. In te voeren door de gebruiker bij een Element of Variant
• Hoeveelheid (Element, Item): Invoer van de hoeveelheid van het object in de gekozen eenheid
• Eenheid (Item): De invoereenheid voor de hoeveelheid van het Item of Element
• Fase (Item): De fase waarin het Item in het project wordt toegepast
• Vrijkomend materiaal (Item): Materiaal wat uit het werk wordt verwijderd in plaats van aangebracht
• Datacategorie (Item): Bibliotheek data wordt verdeeld in 3 categorieën. Voor categorie 3 data (niet gevalideerd) geldt een opslagpercentage op de MKI van 30% (Zie MKI Toeslag)
• Data eigenaar (Item): Vermelding van de eigenaar van het materiaal (Item) uit de Bibliotheek
• Data toelichting (Item): Toelichtende informatie over het Item
• Afvalscenario Bouw (Item): Het afvalscenario dat wordt toegepast voor Afval en uitval gedurende de Bouw fase
• Afvalscenario Einde Levensduur (Item) Het afvalscenario dat wordt toegepast bij het einde van de levensduur van het project
• Percentage afval (Item): Hoeveelheid afval bij de aanleg
• Percentage uitval (Item): Hoeveelheid uitval bij de aanleg
• Levensduur (in jaren) (Variant, Element, Item): De (technische) levensduur van het betreffende object
• Actuele / Werkelijke Levensduur (in jaren) (Variant, Element, Item): De levensduur die wordt toegepast in de berekeningen afgedwongen door de levensduur van bovenliggende elementen (Uitleg verschil Levensduur versus Actuele Levensduur)
• Vervangingen (Element, Item): Berekend aantal maal dat het betreffende Element of Item vervangen moet worden in de levensduur van het bovenliggende object

 

Opbouw en werking

Binnen het onderdeel Transportafstand zijn de volgende eigenschappen zichtbaar. Voor elke eigenschap is aangegeven bij welk object het van toepassing is.

• Transportafstand: De Transportafstand die voor het project en het betreffende item van toepassing is. Deze Transportafstand kan door de gebruiker worden aangepast.
  
  
• Transportafstand item: De Transportafstand die standaard voor het betreffende item van toepassing is. Deze Transportafstand kan niet door de gebruiker worden aangepast.

Bij MKI Waardes in het Eigenschappenvenster worden alle berekeningsresultaten voor het geselecteerde object getoond. Alle eigenschappen in deze categorie zijn NIET wijzigbaar en worden automatisch door DuboCalc berekend.

Opbouw en werking

Binnen het onderdeel MKI Waardes zijn de volgende eigenschappen zichtbaar.

• MKI: De totale Milieu Kosten Indicator berekend voor het geselecteerde object op basis van de ingevoerde aanpasbare eigenschappen van dat object
• MKI MP: De Milieu Kosten Indicator zonder toeslag. Deze waarde is voor categorie 1- en 2-data gelijk aan de bovenstaande MKI.
• MKI Toeslag: Totaal berekende opslag voor categorie 3-data (30%)
• Bijdrage: Op basis van de berekende MKI van het geselecteerde object wordt het percentage berekend dat dit object bijdraagt aan de totale MKI van de Variant
• Productiefase: Tussenprodut van de MKI-berekening. De MKI van het geselecteerde object, berekend voor alleen de productiefase
• Bouwfase: Tussenproduct van de MKI-berekening. De MKI van het geselecteerde object, berekend voor alleen de Bouwfase
• Gebruiksfase: Tussenproduct van de MKI-berekening. De MKI van het geselecteerde object, berekend voor alleen de Gebruiks- en Onderhoudsfase
  
• Sloop- en verwerkingsfase: Tussenproduct van de MKI berekening. De MKI van het geselecteerde object, berekend voor de Sloop- en verwerkingsfase
  
• CO2 (kg CO2-eq): De totale CO2-uistoot van het item, incl. eventuele toeslag

Door op de pijltjes te klikken kunnen de onderliggende fasen (A1 t/m D) van de gehele levenscyclus van een Item worden ingezien.

De totale MKI is altijd een optelling van:

MKI Prodcutiefase + MKI Bouwfase + MKI Gebruiksfase + MKI Sloop- en verwerkinsfase + MKI Toeslag

Voor de berekening van de MKI voor de Bouwfase zijn de volgende factoren van belang:

• Onderliggende objecten
• Afvalscenario
• Afvalpercentage
• Uitvalpercentage

Onderliggende objecten

De MKI's van de onderliggende objecten voorzover deze aangebracht worden in de Bouw fase van het Werk.

Afvalscenario

Dit is het Afvalscenario voor Bouwafval en Uitval. Het heeft altijd een standaardinvulling die op deze plek NIET kan worden gewijzigd.

Bouwafvalpercentage

Bouwafval is het gedeelte van Items dat tijdens de bouwfase functioneel wordt gebruikt, zoals een hulpconstructie. Dit wordt via het Afvalscenario voor Bouwafval en -uitval verwerkt.

Bouwafval moet worden opgegeven als percentage van de eenheid van het betreffende object. Het maximum is 100%, wat wil zeggen dat de (hulp)constructie tijdens de bouwfase geheel wordt gesloopt.

Uitval

Uitval is het gedeelte van Items dat wel wordt aangevoerd, maar niet functioneel kan worden gebruikt. Het gaat bijvoorbeeld om materiaal dat tijdens bouw kapot gaat of over blijft. Dit wordt via het Afvalscenario voor Bouwafval en –uitval verwerkt.

Uitval moet worden opgegeven als percentage van de eenheid van het betreffende object.

Voor de berekening van de MKI voor de Gebruiksfase zijn de volgende factoren van belang:

Items toegevoegd aan de Gebruiksfase

Energie Items kunnen worden toegekend aan de gebruiksfase om het energieverbruik van het Werk op te nemen in de berekening.

Onderliggende objecten

De MKI's van onderliggende materialen en processen voor zover deze toegepast worden in de Gebruik fase van het Werk.

Voor de berekening van de MKI voor de Onderhoudsfase zijn de volgende factoren van belang:

• Onderliggende objecten
• Vervangingen op basis van de Levensduur

Onderliggende objecten

De MKI's van onderliggende materialen en processen voorzover deze toegepast worden in de Onderhoudsfase van het Item.

Vervangingen op basis van de Levensduur

Het aantal vervangingen van een Item of Element, is het aantal keren dat deze tijdens de levensduur van het Werk dient te worden vervangen.

Levensduur versus Actuele Levensduur
Als de Levensduur groter is dan de Actuele Levensduur van het bovenliggende Object, dan is het aantal vervangingen 0. De Actuele Levensduur van het Object wordt dan gelijk aan die van het bovenliggende Object. Als de Levensduur van het bovenliggende Object kleiner is dan de Actuele Levensduur van het Object, dan is het aantal vervangingen een breuk, namelijk: Actuele Levensduur bovenliggende Object / Levensduur Object – 1. De Actuele Levensduur van het Object wordt dan gelijk aan de Levensduur van het Object.

Voor de berekening wordt de MKI van de onderliggende Materialen en Processen in de Bouw, Onderhoud en Einde Levensduur fase vermenigvuldigd met het berekende aantal vervangingen. Materialen en Processen in de Gebruiksfase worden altijd toegekend aan de gebruiksfase de bovenliggende objecten.

 

Voor de berekening van de MKI van de Einde Levensduur fase zijn de volgende factoren van belang:

• Afvalscenario
• Materiaaltype
• MKI Onderliggende objecten

Afvalscenario -  Einde levensduur en Materiaaltype

De combinatie van deze twee factoren bepaalt hoe een item aan het einde van zijn levensduur verwerkt wordt. De processen die aan de verschillende manieren van verwerking binnen een afvalscenario zijn toegekend, bepalen de MKI

MKI Onderliggende objecten

De MKI's van onderliggende materialen en processen voor zover deze toegepast worden in de Sloop- en verwerkingsfase van het Item.

Om de kwaliteit van de gegevens inzichtelijk te maken wordt voor items een categorisering toegepast. Op basis van de betrouwbaarheid en de uitgevoerde validaties wordt een categorie toegewezen (1, 2 of 3) in de DuboCalc Bibliotheek. 

• Categorie 1 bevat getoetste ‘merk gebonden’ data van specifieke producenten en toeleveranciers.
• Categorie 2 bevat getoetste ‘merk ongebonden’ data van een branche of groep van producenten en leveranciers.
• Categorie 3 bevat ongetoetste ‘merk ongebonden’ data in eigendom en onder beheer van Stichting Bouwkwaliteit.

Afhankelijk van de toegewezen categorie wordt in de MKI berekening een opslag percentage toegepast. 

• Categorie 1: 0%
• Categorie 2: 0%
• Categorie 3: 30%

In de Onderliggende objectentabel wordt van een geselecteerde Variant, Element of Item in de Projectverkenner de onderliggende objecten getoond.

De belangrijkste eigenschappen (hoeveelheid, levensduur, vrijkomend materiaal) kunnen tevens in de Onderliggende objectentabel worden aangepast wanneer een Element is geselecteerd.

Werking

De Onderliggende objectentabel bevindt zich standaard rechtsonder in het scherm. Het toont de eigenschappen van alle onderliggende objecten. Hoeveelheden en Vrijkomend materiaal zijn direct in het grid aan te passen wanneer een Element is geselecteerd.

 

 

Alle aan een project toegevoegde Items (uitgezonderd Energie items)  krijgen standaard de Bouw fase en hebben zodoende betrekking op de totstandkoming van een Werk (de fysieke samenstelling van het Werk en het bouwproces). Een specifiek kenmerk voor Items in deze fase is Vrijkomend materiaal.

Nadere toelichting Vrijkomend Materiaal

Items kunnen worden aangemerkt als Vrijkomend Materiaal als er bij sloopwerkzaamheden op de bouwplaats bepaalde Items eerst verwijderd moeten worden. Dit is alleen nodig als men onderhouds- of reconstructiewerkzaamheden modelleert.

Normaal Bouwafval is reeds in het Item gedefinieerd en wordt in het Eigenschappenvenster getoond door middel van de parameter Bouwafval Percentage.

 

Gerbruiksfase

In de fase Gebruik van DuboCalc Project worden alleen activiteiten gemodelleerd die betrekking hebben op het verbruik van energie gedurende de levensduur van het project (bijvoorbeeld energie voor de verlichting van een tunnel).

Onderhoudsfase

In DuboCalc worden geen items toegevoegd aan de onderhoudsfase. Alleen de milieueffecten van Materialen en Processen die in de Onderhoudsfase van een item zijn geplaatst als onderhoudsregime op dit Item, worden aan deze fase toegekend. Naast de milieueffecten van deze Materialen en Processen worden ook de vervangingen voor het in standhouden van een werk (bijvoorbeeld vervanging van de toplaag van een weg) meegenomen in de Onderhoudsfase bij het berekenen van de MKI.

De fase Onderhoud is dus onderverdeeld in:

• Vervanging van Items
• Onderhoudsregime (bij Items)

Nadere toelichting Vervanging van Items

Het aantal vervangingen wordt automatisch bepaald op basis van de levensduur van het Item en die van het bovenliggende Element of Variant. Objecten die langer meegaan dan het bovenliggende object volgen de levensduur van het bovenliggende object.

Onderhoudsregime

Selectie van Materialen en/of Processen die worden gebruikt tijdens de instandhouding van een werk. Het gaat hier om (klein) onderhoud en niet om vervangingen.

In DuboCalc worden geen items toegevoegd aan de Sloop- en verwerkingsfase (ook wel Einde Levensduurfase genoemd) in de Onderliggende objectentabel. In deze fase binnen de Onderliggende objectentabel worden alle Materialen en Processen onder een Item getoond, die betrekking hebben op de sloop en recycling van een werk.